ne yapayım yardım edin bana

در ایران بیشتر اذان را در آواز بیات ترک در گوشه روح‌الارواح می‌خوانده‌اند. به ویژه اذان مؤذن‌زاده اردبیلی که این استعداد در خانواده او موروثی است. اذان را در شور و شهناز و حجاز ابوعطا هم می‌خوانند. بسیاری از خوانندگان آواز در موسیقی ایران مرتبه مؤذنی نیز داشته‌اند. در مراسم تعزیه اگر اذان باید گفته شود، حتماً به آواز کردی است. [۳] اذان گويي با لحن موسيقي ايراني توسط برخي خوانندگان آواز ايراني در گذشته انجام شده است که از اين دست مي توان به اذان ابوالحسن دماوندي يکي از خوانندگان اواخر قاجاريه و اوايل پهلوي اشاره کرد. اذان او که در فواصل بيات ترک است در واقع نخستين نمونه ضبط شده اذان روي صفحات گرامافون است که در سال 1308 ضبط شده است.او که علاوه بر خواننده بودن، موذن مظفرالدين شاه بوده است
اذان گويي در بين استادان موسيقي آوازي از سال هاي بسيار دور رواج داشتهاست از آن جمله مي توان به سيدحسين عندليب اصفهاني موذن مسجد سپهسالار (مطهري)، حاج موذن تفرشي پدر حسين قلي خان نکيسا که در عهد محمدعلي شاه، موذن مشهوري بود، ابوالحسن دماوندي موذن مظفرالدين شاه، سيدعبدالرحيم اصفهاني استاد دماوندي، قربان خان قزويني معروف به شاهي و تاج اصفهاني اشاره کرد. پس از دماوندي حدود 15 سال بعد، تاج اصفهاني خواننده مکتب اصفهان، اذاني را در بيات ترک خواند.
عطا»الله اميدوار معمار، شهرساز، نقاش و موسيقيدان نيز همانند ديگر آوازخوانان موسيقي ايراني به اذان گويي در دستگاه هاي مختلف موسيقي پرداخته است البته او بر خلاف ديگران که تنها در بيات ترک اذان گفته اند تجربه هايي را در دستگاه هاي نوا، همايون و چهارگاه انجام داده به طوري که با استناد به شيوه هاي آوازي در اين دستگاهها اذان گفته است. البته به گفته بسياري از اهالي فن موفق ترين تجربه اميدوار در اذان گويي در دستگاه چهارگاه است. اين اذان به طور مشخص در گوشه منصوري شکل مي گيرد. در کنار تمامي موذنيني که يا خواننده بودند يا از ابتدا موذن، رحيم موذن زاده اردبيلي در 30 سالگي يعني در سال 1334 اذان معروفش را گفت. اين اذان در حال حاضر جاودانه ترين اذان در ايران است که در گوشه «روح الارواح» و در بيات ترک خواند. ماندگاري اين اذان بواسطه فضاي دستگاه بيات ترک با صداي موذن زاده است که باعث شده اذان او به عنوان اولين رويداد از چهار رويداد منحصر به فرد در موسيقي آئيني -مذهبي ايران ثبت شود. محمدرضا شجريان استاد آواز ايراني که خود در خواندن قرآن و مناجات صاحب شناخت و مهارت غير قابل انکاري است اذان موذن زاده را در تاريخ ماندگار مي داند. به گفته شجريان او دستگاه عظيم بيات ترک را در 5 دقيقه خلاصه کرده است. پدر رحيم موذن زاده تا دهه 20 در اردبيل اذان مي گفته و بعد از او رحيم فرزند او راه پدر را ادامه داده است البته دو برادر او سليم و داوود نيز اذان مي گويند. سليم موذن زاده که هم اکنون فعاليت هاي مذهبي خود را با نوحه خواني و مداحي ادامه مي دهد اذانش را در دستگاه ماهور خوانده است. حسين صبحدل از جمله موذنيني است که به تمام زواياي موسيقي ايراني تسلط کافي دارد و همين مساله باعث خلق اذان او در مايه بيات ترک شد. اذان او همانند موذن زاده در يک دستگاه است اما دو نوع متفاوت را با شيوه مختلف آوازي بيان مي کند. قدمت اذان صبحدل به سه دهه مي رسد که در واقع جز» آخرين اذان هاي شکوهمند است. البته او اذاني هم در ماهور دارد. به گفته بسياري از صاحب نظران اذان موذن زاده و صبحدل هم پهلو و هم رديف هستند و نمي توان يکي را بر ديگري برتر دانست.