@24 evrenin tanrı olarak görülmesi de bir ilahi bakış açısıdır. sistem =evren= tanrıdır. sistem tanrı ise ve sistem akıllı ise tanrı akıllıdır
şu fikrine katılmıyorum. "determinizmi kabul etmemek diye bir şey yoktur". inançlı biriysen bile determinizme inanabilirsin ifadesi doğrudur. zaten teistler determinizme karşı değildir. çünkü teizmde her şeyi belirleyen, evrendeki olasılıkları seçebilen bir tanrı vardır. gerçi determinist görüşteki bazı filozoflara göre evrendeki her şey önceden belirlenmiş ve zincirin halkası gibi olduğu için, tanrısal bir müdahale söz konusu olmasada ,evrende ontolojik gerçeklik dışında potansiyel gerçekliğinde su zütürmez bir durum olduğunu var sayarsak ,determinizmde tanrısal bir müdahale sorun teşkil etmez
verdiğin taş örneği bana göre hatalı. sadece iki olasılığın olduğu yerde determinist mi ,indeterminist mi diye tartışmak sağlıklı olmaz kanımca. zira reel evrende trilyonlarca ihtimal var, sadece iki taş üzerindeki ihtimallerle determinist bir evren modeli çizemeyiz. ve bizde hayalimizdeki bir evren yerine reel evrendeki determinizm ve indeterminizm üzerine konuşmalıyız. mesela felsefedeki, "hiçlik tanımı" evrende geçerli değildir. yani salt hiçlik diye bir şey fizik kanunlarına göre mümkün değldir.var olan şey uzay boşluğudur.ama felsefede hiçlik ,o uzay boşluğu bile değildir. o yüzden zihnimizdeki imajlar, reele uymaz her zaman.
edit: determinist bir evrende "her şeyi bilmek mümkündür. eğer bir gün o bilimsel gözlemi yapacak duruma gelirsek buna ulaşabiliriz. fakat evrende kaos varken ve milyarlarca olasılık bulunurken ve bu olasılıklar düzensiz olarak gereçkleşirken bu bilgiyi nasıl öğrenebiliriz. bakın bilgi öğrenemeyiz demiyorum,,her şeyi bilmemiz nasıl mümkün olamaz onu demek istiyorum
aslına determinizm newton temelli durağan evren modeliyle güçlensede ,einsteinin formülleriyle de açıklığa kavuşan hareket halindeki düzensiz evren gözlemiyle darbe almıştır. hatta atom altı parçacıklarda bence tamamen yenilgiye uğramıştır (tabi bu benim görüşüm)
ben inanan biri olarak, evrendeki bu bakış açımızın tanrıyı bağlamadığını ,tanrı için determinist ya da indeterminist bir ölçünün sorun teşkil etmediği görüşündeyim. tanrı determinist bir evrende ,olasıklardan herhangi birini seçerek müdahil olabilir.
edit: insan davranışlarının dengesizliği bence indeterminizme en büyük kanıttır
*
bu arada umarım dalga geçiyorsundur yaş konusunda
