+2
-1
Rus Lider Vladimir Putin’in gerçekleştirdiği kritik Amerika ziyaretinin hemen ardından Suriye’ye askeri hava operasyonları başlamıştı.
Rusya, 1 haftada koalisyon güçlerinin aylardır yapamadığını yaptı ve IŞiD’in militan kaybının %80’inin sebebi oldu. Esad ve ordusunun Halep’i geri almasını, IŞiD’in elinden Beyci petrol rafinerisi gibi oldukça önemli bir noktayı geri almasını sağlayan Rusya yüzlerce de IŞiD hedefini bombaladı.
“Rusya bunları neden yapıyor” sorusundan önce dilerseniz “Suriye neden yardımı Rusya’dan istiyor?” sorusunu soralım.
Suriye iç savaşı 2011 yılından beri sürüyor. Dönem dönem bu iç savaşa müdahaleler oldu fakat problem Suriye’nin içerisinde çözülemedi çünkü hem Türkiye hem iran hem de israil sınırlarından militanlar ve savaşçılar kolaylıkla Suriye’ye akın edebildi. Özellikle 2014’ten itibaren IŞiD’in internet üzerinden kurduğu network ile insanlar ingiltere’den ve Amerika’dan bile gelip IŞiD’e katılmaya başladılar ve IŞiD yıllık 500 Milyon Dolarlık petrol gelirinin yanına bir de haraç, vergi ve tarihi eser kaçakçılığı gibi yan gelir kaynaklarını koyunca hızlıca büyüyüp silahlandı. Kimyasal silah bile üretebildi.
IŞiD
Fakat Suriye’de sadece IŞiD yoktu; El Nüsra, Özgür Suriye Ordusu, Fetih Ordusu, Suriye Ordusu, YPG, Hizbullah ve diğer marjinal gruplar. işte bu noktada yardım alınacak ülkenin sadece yardım etmek istemesi yeterli olmayacaktı.
Suriye’ye yardım edecek olan ülkenin önemli bir savunma sanayisi teknolojisinin olması zaten lazımdı fakat bundan daha da önemlisi o ülkenin siyasi bir güce sahip olması lazımdı. “Ben Suriye iç Savaşına müdahale ediyorum” dediği zaman savaşı destekleyen ülkelerin o ülkenin karşısında durmaması gerekiyordu. ABD, Türkiye ve koalsiyon ülkelerinin amacı Esad’ı baştan göndermek iken Esad öyle bir ülkeden yardım almalıydı ki o ülke tüm koalisyon ülkelerine söz geçirebilmeliydi. Öte yandan o ülke öyle bir ülke olmalıydı ki Birleşmiş Milletler üyesi olup BM’yi temsilen Suriye’ye müdahale edebilmeliydi. O müdahalede BM o ülkenin karşısında durmamalıydı.
Aslında tüm bu etkenleri göz önünde bulundurduğumuzda sonuç tek bir ülkeyi işaret ediyor: Rusya.
Peki Rusya ile Suriye’nin eski müttefik olması bu işi kolaylaştırdı mı?
Rusya ile Suriye evet eski müttefiklerdi fakat o dönemlerde bir Soğuk Savaş vardı. Soğuk savaş döneminde kapitalizm ve komünizm çarpıştı. Bölgesel bir birliktelik değil ideolojik bir birliktelik vardı. Sovyetler Birliği, Küba ile müttefik oluyor, ABD Türkiye ile müttefik oluyordu. Hatta bu 4 ülke Küba Füze krizinde burun buruna geldiler tarihin en büyük savaşı çıkabilirdi ki ortam duruldu. Bugünkü Suriye - Rusya ittifakını incelediğimizde ise ideolojik bir bütünleşme yok. O zaman bu ittifak tamamen çıkarlara dayalı olmalı. Suriye tarafının çıkarı belli, Esad başta kalacak ve iç savaş sona erecek.
Peki Rusya’nın çıkarı nedir?
Şu belli ki Rusya daha fazlasını elde etmeyeceği bir olaya yatırım yapmayacaktır. Tartus üssünün Rusya’nın sıcak denizlere ulaşabildiği tek üs olduğunu biliyoruz. Bu üssün kaybedilmesinin savaş sebebi olduğunu da Rusya açıklamıştı. Bu etken zaten Rusya’nın savaşa dahil olmasının en büyük sebeplerinden birisi. Ama tek sebep bu mu? Bizce değil.
Rusya'nın En Güçlü Silahlarından Sukhoi Pak-Fa
Şimdi olaya çok farklı bir açıdan bakalım. Rusya’nın en büyük gelir kaynakları nelerdir? Doğalgaz ve Savunma Sanayi. Rusya her yıl milyonlarca dolarlık savaş jetlerini, füzelerini, askeri helikopterlerini, yüzer silahlarını fuarlarda tanıtıp sipariş alıyor. Mısır, Çin, Hindistan, Libya gibi Aysa ve Afrika kanadının dışında tüm Dünya’ya savunma sanayi sistemleri ihracatı yapıyor. Bu bilgi bir aklımızda dursun şimdi şu olayı irdeleyelim. Rusya geçtiğimiz hafta IŞiD mevzilerini vurdu. Peki, buna gerek var mıydı? Oysa ki Rusya kolaylıkla orayı havadan vurabilirdi, ya da kara harekatı düzenletip havadan destek verebilirdi. Rusya bunların yerine Hazar denizinden vurmayı denedi. Yani kısacası gövde gösterisi yapmayı tercih etti.
Rusya her saldırısını videoya alıp yayınlıyor, Peki bunu neden yapıyor? Yine gövde gösterisi. Rusya Suriye savaşını açık bir fuar alanı olarak kullanıyor. Etkili silahlarını çeşitli çeşitli saldırı yöntemleriyle gösterişe sunuyor. Diğer ülkelerin Rusya’nın savunma teknolojisinin güçlülüğünü tanımasını sağlıyor. Bu da her koşulda saldırı gerçekleştirebildiğini kanıtlayan silahlara gelen talebin artması demek oluyor. Suriye iç savaşı sayesinde Rusya çok güzel bir pazarlama imkanı buluyor. Rusya’nın kara harekatına katılmayıp harekatı havadan sürdürmesinin de başlıca sebebi bizce budur.
Rusya'nın savunma sanayi teknolojisi silahlarını görmek için "Rusya'nın En Güçlü Silahları" adlı galeriyi ziyaret edebilirsiniz.
Yeni Anlaşmalar Yeni ittifaklar Demektir.
Şunu da unutmamak gerekir yeni silah anlaşmaları yeni ittifaklar demektir. Ticaret yaptığınız ülkelerle ilişkileriniz hep iyi olur.
Mesela şunu açıkça öngörmek mümkün , Suriye iç Savaşı sona erdiğinde o ülkeyi yeniden inşa etmek için gereken envanterler nereden gelecek? Birçoğu Rusya’nın müttefiki olan Çin’den gelecek.
işte size bir yeni dünya düzeni örneği. Çin ve Rusya’nın 500 Milyar dolara varan anlaşmaları, Çin’in Rusya’dan aldığı teknolojiler ve doğalgaz kendisine yeni bir Suriye pazarı olarak geri dönecek.
Rusya sadece pazarlama ve Tartus için mi bu savaşa giriyor?
Cevap yine hayır. Bizce; Rusya, kendi topraklarına bulaşma riski olan IŞiD terörünü Suriye topraklarında sonlandırmak da istiyor. Suriyeliler ve Rusyalılar ezelden beridir iç içe yaşayan topluluklar zamanında evlilikler yapılmış ırklar zaman zaman içiçe bile girmiştir. Suriye Türki Cumhuriyetlere oldukça yakın oluşunun nedeniyle bu kültüre her zaman yakın olmuştur. Bu da Suriye’de yaşanılacak bir kültür değişiminin Rusya’yı da etkeleyeceği anldıbına gelmektedir. Rusya bu tehditi kendi topraklarında çözmektense Suriye topraklarında çözmek istemiş olabilir.
Peki Rusya'nın başka ne çıkarı var?
Suriye politikasına hakim olmak demek doğrudan bu zamana kadar Ortadoğu oyununda etkisi olmayan Rusya’yı oyunun içerisine sokmak demek oluyor. ABD’nin sürekli müdahale içerisinde olduğu Ortadoğu’nun artık yeni bir düzen sağlayıcısı daha olacak: Rusya. Suriye’de kontrol sahibi olmak demek Lübnan-Filistin ve israil’de de kontrol sahibi olmak demek oluyor ki yeni dünya düzeninde söz sahibi olmak isteyen bir ülkenin bu coğrafyalarda söz sahibi olması kaçınılmazdır.
Suriye'nin Lübnan, israil, Filistin ve Akdenizi Kontrol Eden Stratejik Konumu
Tüm bunların dışında bir de ufak bir not ekleyelim: Akdeniz’deki doğalgaz yataklarının bir kısmı Suriye karasuları içerisinde kalıyor Rusya bunu da işlemek istiyor olabilir.
Nitekim görüldüğü gibi Rusya’nın Suriye müdahalesi karşılığında kazanabileceği oldukça fazla şey var. Günümüz dünya düzeninde ülkeleri yönetenler için ne ideolojiler ne ırklar ne başka bir şey önemli. Önemli olan tek bir şey var “Çıkarlar”. Kimsenin kimseye hayrına yardım etmediği bu dünya düzeninde Rusya’nın da bir çıkarı olmamasını beklemek yanlış olurdu.
Suriye iç savaşı ne zaman biter sonucu ne olur bilinmez ama ortada şöyle bir gerçek var ve bu gerçeği unutmamak lazım: “Yeni dünya düzeni batıdan Asya’ya doğru kayıyor”