Memlükler? Endülüs emevi devleti? Araplar bir çok devlet kurdu ki sanırım halife devleti derken emevi ve abbasi devletlerini birlikte alıyorsun. Bu devlet uzun yıllar varlığını sürdürmüştür. Moğollar teşkilatlanmadan anlamaz ancak tarihe en çok etkisi olan devletlerdendir. Türkleri de epey etkilemiştir. Persler ise her zaman güçlüydü. Kavimler göçünden sonra da epey süre gücünü korudu. Tarihi yalnız türk çerçevesinden incelememek gerek. Ama bu zor bir şey. Eğitim sistemimiz bu yönde. italyanları, fransızları, ingilizleri, germenleri görmezden gelemeyiz. Osmanlı balkanlarda güçsüz devletlerle savaştı. Avusturya gibi güçlü bir devletle karşılaşınca da zaten durdu. Osmanlı sadece şanslı bir devletti. Bu kadar uzun bir döneme türk çağı demek için çok daha fazlası gerek.