öncelikle siyasettin sayfasından alıntıdır

@7 bir kısmınıda özet geçmiş

Türkiye kuruluşunda şuana göre daha kozmopolit bir ülkeyken demokrasiye geçişle beraber ülkedeki gayrımüslim sayısı azaldı ve ülke sağ kültür ve sol kültür olmak üzere ikiye ayrıldı. Demokrasi sonrası şaha kalkan sağ kültür siyaseti köy enstitülerini kapatmış ve toplumdaki islami istek için ezan geri Arapçaya döndürülmüştür. 60 darbesiyle yara alan ve sonrasında şahlanan Ecevit siyasetiyle birlikte sağ sol çatışması iyice artmıştı. Solcu çoğunlukla şehirlerden çıkarken sağcı taşradan çıkmıştır algısı bir klişe olmasına rağmen doğrudur. Bu dönemde köyden kente göç çoktan başlasa bile taşradan gelenler kendi mahallelerinde veya hemşehirlisinin kahvehanesi etrafında yerleşti. Türk sağının dernek ocak ve partileri ikinci milenyuma kadar taşradan bir hayli beslendi. iki binler ve biraz daha öncesinde artık sağ kültür, göçlerle kendini metropollere attı. Öncesinde köyünde tarım ve hayvancılıktan başka işi olmayan sağ kültür dine daha yakındı. “Köyde camiye gitmeyip ne yapacaksın, kahveye gidemezsin, illa ki kolundan tutup zütürürler.”*. Köylerin siyasi ve kültürel oluşumu muhafazakardır. Zamanında Rehaf Partisi yaşlı köylülerle iktidara gelmişti. Aynı durum tüm sağ partilerde geçerli bir durumdu. 2002 seçimlerinde “Biz gömlek değiştirdik!” diyerek seçime giren AKP rehaf partisi ve diğer muhafazakar partilerden bir kitle toplayıp iktidar gelmişti. 2002 seçimi baraj yüzünden hayli adaletsiz bir seçim olmasıyla ünlüdür. Bu seçim sonrası sağ partiler birer birer kapandılar. 80 öncesi ve sonrası düğümlenemeyen gömlek olan ılımlı sağcılar ve chp birleşemedi ayakta sağın muhalifi mhp kalmıştı. Ak Parti dindar tutumlarını arttırıp toplumun yaşlı kesimi içerisindeki sempatisini de elinde tutup seçimler kazanmaya devam etti. islami ayrıştırmacılık sadece yaşlı nazarında etkili oldu. Bu islami ayrıştırıcılık iki kitle oluşturdu. Dindarlar ve dindar olmayanlar, gayrı müslimler cephesi. Dindar cephesi genellikle 30-70 ve 70+ yaş kitlesi üzerinde etkiliyken diğer cephe 30 yaş altında etkili. KONDA’nın hazırladığı dini aktivite eylem anketlerinde her yıl oruç tutan genç ve yaşlı sayısı düşmekte, namazda bununla aynı istikamete gitmekte. Birkaç sosyolog bu işi köyden kente göç sonucu yaşanan ve metropollerde yaşanan çalışma şartlarına bağlasa da olay daha çok internetle ilgili.
2017 referandumu öncesi CHP-HDP Hayır cephesi ve MHP-AKP Evet cephesi oluşmuştu. Evet cephesinde muhalif sağ dediğimiz kısmın büyük kayması hepimizin tahmin ettiği bir kayıptı ve KONDA raporunda bundan ayrıntılı bahsediyor.
Yukarıdaki tablo anayasa referandumu sonucu KONDA’nın hazırladığı rapordur. Bilindiği üzere Türkiyede reşit olmayan jenerasyondan sonra interneti en çok kullanan jenerasyon 18-30 yaş arası jenerasyondur. Gençlik dönemlerine denk gelen yeni internet ve teknoloji onları daha fazla muhalif yapmıştır.
Neden internetle insanlar daha az dindarlaşıp daha muhalif oldular?
1- internet’in hayatımıza girmesiyle basın kuruluşlarının seçtiği haberler yerine her türlü habere ulaşabilme.
2- Bilgiye daha kolay erişimle insanların dini kural diye bildiği çoğu şeyin asılsız olması.
3- insanların normal bir sabah iş akşam ev hayatında tanıyacağı insan çeşitliliği kısıtlıyken internet sayesinde tanıdığı insan çeşitliliğinin artmasıyla farklı din gruplarından insanlarla tanışması.
4- Dindar ve sofu ebeveynlere sahip çocukların internette yaptığı araştırmalar sonucunda ailesinin yanlış bildiğinin farkına varması.
Bu gibi nedenlerden dolayı insanlar din ve dindar cepheden soğuyup muhalifleşmiştir.

Kayra Kocagil/Siyasettin