0
3-Peritektik denge:a)çift yanlı katı eriyik bölge
b) tek yanlı katı eriyik bölge
Ergime sıcaklıkları birbirinden oldukça farklı olan iki metal arasında görülen bir faz diyagramıdır.Bir sıvı fazla bir katı fazla başka bir katı faz oluşuyor sa böyle reksiyonlara peri tektik reaksiyonlar. Reaksiyonun görüldügü siteme peri tektik denge sıcaklıga peri tektik sıcaklık denir. peritektik katılaşan alşımlarda ilk katılaşan tanaler daha sonra ki taneler tarafından bir kabuk gibi sarılır.bu nedenle önce ve daha sonra katılaşan taneler arsında büyük bir konsantrasyon(yüzde oranı farkı) ortaya çıkar. yerel olan bu konsantrasyon farkına malzeme biliminde segragasyon denir. Alaşımlarda segragasyon istenmeyen bir özelliktir katılaşma çizgisinini hemen altında ve yüksek sıcaklıklarda uzun süre tavlanarak giderile bilir.bu işleme difizyon tavı denir.
D)MONOTEKTiK DENGE:Ergime sıcaklıkları bir birinden çok farklı görülen başka bir diyagram tipidir.Ötektik ve mono tektik iki farklı reaksiyon gösteren noktaya sahiptir.Bu nedenle bir karma faz diyagramı görünümündedir. Yüksek sıcaklıklarda S1,S2 karışamama agırlıgında ögür agırlıgı fazla olan sıvı potanın altında hafif olanda üste toplanır. istenirse üsteki sıvıpota yan çevrilerek altaki sıvıdan ayrıla bilir. karışamam aralıgı ne kadar geniş ise .Ayrılan fazların saflık dereceleri de o derecede yüksek olur.
E)METALLER ARASI BiLEiŞiKLERE AiT DiYAGRAMLAR:
Metaller arası bileşik
•
komple ergiyen bileşikler diyagramı:
Alaşımı oluşturan metallerin atomlarının biribirine olan çekim kuvveti Adhezyon kuvveti Metallerin kendi atomları arsındaki çekim kuvveti olan kohezyon kuvvetind daha büyk olması durumunda mettaler arsında bileişik oluşur. bileşigi oluşturan atomlar çok sayıda Ave Bmetali atomlarını içieirler ayrıca dev bir krıstal oluşturular.Bu kafes üzerindeki atom sayıları en küçük ortak kata indirgenir.
kongreent bileişik sıvılaştıgında saf metal gibi davranış gösteren.ve dogrudan sıvılaşa bilen bileşiklere kongruent ergiyen bileşikler denir... fazları kongret ergiyenbileişiklere örnek teşgil eder. katı ergiyik karakterli fazlardır.
Bileşikler sert ve krılgandır Alaşım bünyesinde bilişik oluşması malzemeleri gevrekleştiir ve krılgan yapar.
•
iNKONGRUENT ERGiYEBiLEN BiLEŞiKLERE AiT DiYAGARAM
sıvılaşamadan önce peritektik reaksiyonla başka bir katı ve sıvıya dönüşen ancak yüksek sıcaklıklarda tamamen sıvılaşa bilen bileşiklerdir.
F)Karma diyagramlar
bu diyagram bir mono tektik bir ötektik bir peri tektik reaksiyona sahip alaşımlarta ait yan yana bir karma denge faz diyagramıdır. karma diyagramlar metaller arasında en çok görülen diyagram tipleridirözellikle alatropu bulunan metaller karma diyagram oluşturular.
2 Alotrobu bulunna metal üst üste karma dengesi diyagramı diyagramı oluşturur.
katı bölgesinde oluşan ötektige benziyen noktaya ötektois, peritektige peritektoid, monotektigede monotektoid denir.
Faz diyagramlarında konsantrosyon(yüzde hesabı) ve kaldıraç kolu bagıntısı.
Faz diyagramlarından gidilerek alaşım oluşturan fazların verieln yüzde oranında ve sıcaklık ta ne kadarının hangi fa zoldugu hesaplana bilir
o anki fazların a ve b mataleri açısından yüzde oranları dogrudan okuna bilir. kaldıraç kolu bagıntısı(levye-manuvela)bagıntısı sadece çift fazlı bölgeler uygulanır.
fazların oranı kendi taraflarında bulunmayan kolların oranına eşittir.
her hangi bir fazın oranı kendi tarafında bulunmayan uzunlugun toplam uzunluga olanm oranına eşitir.
FAZ DiYAGRAMLARI GiBS DiYAGRAMI
1-tek fazlı bölgelerde alfa gama sıvı vs sonuç iki çıkar .bunun anlamı bu bölgelerde sıcaklık ve konsantrasyon aynı anda değiştirildiğinde termo dinamik den ge bozulmaz ve faz kaybolmaz çift fazlı bölgelerde sııv+beta alfa+beta sıvı+alfa sonuç f=1 çıkar bunun anlamı termodinamik değişkenlerden ya sıcaklık yada konsantrasyondan sadece biri serbest seçile bilir. aksi halde fazlardan biri kaybolur.saf metal A ve B çizgiler üzerinde dönüşüm ve noktaları hariç f =1 çıkar bunun anlamı konsatrosyon sabitir sıcaklık serbest şeçile bilir. sıcaklık serbest şeçilirse faz kaybolmaz
3-ergime ve allatropik dönşüm noktarı, ötektik,peritektik, monotektik,ötektoid poeritektoid ve mono tektoid sıcaklık ve noktalarında f=0 çıkar bunun anlamın p,T,c termodinamik büyüklükleri serbest şeçilemez aksi halde fazlardan biri veya ikisi kaybolur anldıbına gelir.
sınav sorusu=
(alfa)*a=(beta*b) nedir
alfa =b
beta a
alfa/beta=b/a
%ß=a/a+b*100
FAZ DiYAGRAMI VE
1omojen sıvı beta gama bölgelerde ısıl egri e fonsiyonu çizer
2-KISMI KATILAŞMA OLAN VEYA KISMI DÖNÜŞÜMÜN GÖRÜLDÜGÜ SIVI+ALFA ,sıvı+beta, alfa+beta, gibi çift fazlı bölgelerde ısıl egri dogrusal olarak kırılır
3-ergime allatropik dönüşüm sıcaklıkları ötektik peritektik monotektik ötektoid peritektoid monotektoid lerde ısıl egri duraklar
4-ayrşma göstermeyeyn çift fazlı katı bölgesindeki alfa+beta beta+gama bölgelerde ısıl egri tekrar bir e fonsiyonu çizer.
vHEKZAGONAL SiSTEMLERDE
Miler-bravais indisi:
(hkul) miller bravais indisi yüzey
[hkul] miller bravais indisi yön
{hkul}miller bravais indisi yüzeyler toplugu
<hkul>miller bravais indisi yönler toplulugu
hekzagonal sistemde 3 eksen yetmez 4. bir eksen daha konur bu yeni indisleme şekline miller bravais indisi denir .
METALiK ÖZELLiKLER
1-Erğime sıcaklıgına göre metaller:erğime sıcakjlıkları 1750 derece C den daha büyük olan metallere yüksek sıcaklıkta erğiyen metaller daha az olanlara da alçak sıcaklıklarda erğiyen metaller denir.
•
Yüksek sıcaklıklarda ergiyen metaller:W(volfram),Mo(moniplen),V(vanodyum) , Pt(platin)-1760 C
•
Alçak sıcaklıkta erğiyen metaller:Al(alüminyum),Mg(magnezyum) ,Cu (bakır) vs...
2-ÖZGÜL AGIRLIĞINA GÖRE METALLER:
özgül agırlık>4.5 gr/cm^3 agır metal
Hafif metaller :Be,Mg,Al,Ti
Agır metal :Fe,Cu...
3-ÖZ DiRENÇ ve iLETKENLiK :Metalerde iletkenlik öz direnç tersidir tersidir.
a)iletkenlik öz direncle ters orantılıdır. Diger yanddan iletkenlik serbest elecktron sayısı, elektron yükünün karesi(e^2) ve serbest yolla dogru orantılı ve e kütlesi *hızı ile ters orantılıdır.
b)Saflık ;Metallerde artan saflık oranı ile iletkenlik artar ametalerde ise azalır.iyi bir iletkenlik metalin süper saf olması gerekir.
c)Sıcaklık:Artan sıcaklık ile metallerde iletkenlik azalır ametalerde ise artar.
d)Degerlilik:Bir ve iki değerlikli metaller iyi iletkenlerdir.
Bir değerlikli metalerde: valens bantı tamamem iletim bandı ise yarı yarıya doludur.Bu nedenle iletim bandında yeteri kadar elekron bulundugunda bir değerlikli metaler iyi iletkenlerdirler.