seyrüsefer serbestisi

itişik Bölgeler

Karasularına bitişik bir deniz şeridine bitişik bölge (contiguous zone) denir. Eğer ilan etmişse bu devletin bitişik bölge suları vardır ve bitişik bölge esas hattan en çok 24 mile kadar uzanır; bu şerit karasularının oluşturduğu şeride koşut bir şerittir.

Bütün devletlerin gemilerinin bitişik bölgede navigasyon (yolalım) özgürlüğü (seyrüsefer serbestliği) vardır.

Burada sözü edilen yolalım özgürlüğü; herhangi bir devletin gemisi bu suları hukuka uygun amaçla özgürce kullanabilir. Ancak bu hak kıyı devletinin aşağıda belirtilen kurallarla sınırlıdır.
a. Kıyı devleti kendi ülkesiyle olumsuz ihtimalleri önlemek üzere bitişik bölgelerde gümrük vergi göç ve sağlıkla ilgili olarak idari önlemler alır. Alınan bu önlemlere gemiler uymak zorundadır.
b. Kıyı devleti a� da belirtilen kurallara uymayan gemilere ceza uygulayabilir.

Açık Denizler

Denizlerin �iç sular� �karasuları� �münhasıran ekonomik bölge� MEB �takımada suları� kapsamı dışında kalan kesimleri �açık denizler� dir. Açık denizler tüm devletlere açıktır; hiçbir devlet açık denizleri egemenliği altına alamaz. Açık denizlerdeki özgürlüklerden biri yolalım (navigasyon seyrüsefer) özgürlüğüdür açık denizlerde bütün gemilerin yolalım özgürlüğü vardır.

Açık denizlerde bulunan gemiler üzerinde bayrak devletinin yargı yetkisi ve mevzuatını uygulama yetkisi vardır. Ancak bayrak devletinin bu yetkisi başka devletlerin yetkilerini tümüyle ortadan kaldırmaz başka devletlerin de sınırlı yetkileri vardır. Bu istisnai yetkiler:

1. Yabancı gemilerin uğradıkları kazalar ve benzeri olaylar sonucu olarak bir devletin kıyıları ciddi kirlenme (pollution) tehlikesiyle karşılaşırsa o devlet önlemler alabilir.

2. Bütün devletlerin korsanlığa karşı gerekli önlemleri alma hak ve yükümlülükleri vardır. Bir gemi hangi bandırayı taşırsa taşısın korsanlık yaptığı anlaşılır ya da bundan şüphe edilirse bir devletin savaş gemisi ya da yetkili kılınmış gemisince durdurulabilir ve tutuklanabilir. Tutuklanan geminin gemi adamları ya da gemide bulunan öteki kişiler uyrukları ne olursa olsun zütürüldükleri devletin yetkili mahkemelerinde yargılanabilirler.

3. Bir devletin iç sularında ya da karasularında kuralları çiğneyen gemi kıyı devletinin savaş gemilerince izlenip açık denizde tutuklanabilir; bunun için izlemenin karasularında ya da gümrük vergi göç ve sağlıkla ilgili kuralların çiğnenmesi (ihlali)durumunda bitişik bölgede başlamış olmalıdır. Kesintisiz izleme hakkı (the right of hot pursuit) hakkı diye anılan bu hakkın kullanılabilmesi için izlemenin daha ihlali yapan gemi karasularındayken başlamış olması ve aralıksız sürmesi şarttır. ihlali yapan gemi karasuları dışında fakat gemiden indirilmiş bir tekne karasularındaysa kesintisiz izleme hakkı gene vardır.