0
Tevfik Fikret’in Galatasaray Lisesi'nin Müdürlüğünü yaptığı dönemde direk odasına çıkarak kendisine ‘muit’lik (bir tür öğretmen yardımcılığı) verilmesini istemiş Fikret’te bu isteğini kabul etmişti. Daha sonra yüksek öğrenim yapmak için Avrupa ülkelerine gönderilecek kişiler listesinde yer almış fakat istediği bölüm (makine mühendisliği) olmadığı için gittiği Fransa’da ‘Siyasal Bilimler’ okumayı yarıda keserek Paris’in tadını çıkarmaya başlamıştır.. Gene de bol bol okur girmediği kütüphane kalmaz durmadan fikir alışverişlerinde bulunur ve bir gün ‘devletin parasını yediğimiz yeter gidip şimdi Millete borcumuzu ödeyelim der’ ve ülkesine döner..
Yurda dönünce kendi isteğiyle Üsküp‘te bir öğretmenliğe tayin edilir. Ve orada öğrencilerine sık sık Fransız Devrimi'nden söz eden, oruç tutmayan, Cumaya bile gitmeyen, boş vakitlerinde spor yapsınlar diye boş bir araziyi futbol sahası yapan bir “zındık” konumuna düşer ve görevine son verilir. Daha sonra Kastamonu, Ankara ve izmit’te de aynı türden şeyler başına gelecektir. Cumhuriyet’in ilanından sonrada Ankara Sultanisi müdürlüğüne gelecektir...
Nazım ve bizim toplumumuz, bana Kimya derslerinde yaptığımız bazı deneyleri hatırlatıyor. “Mesela bir bardak beyaz, duru bir sıvıyı alırsınız, bunun içine yine bembeyaz , duru birkaç damla akıtırsınız.. Bardaktaki o şeffaf, berrak sıvı birden bulanır. işte Nazım’la bizim cemiyet de bir araya geldiler mi böyle olur, bir garip terkiplerdir..
Geçen Pazar “Epeydir görmedim şöyle bir Fener Burnu’na kadar uzanayım” dedim. Yürüdüm gittim, etraf yemyeşil, Bembeyaz badanalı bir “fener” dibine kadar yürüyüp bir yüce ağacın gölgesine oturdum. Kendi kendime düşünmeye başladım. Ekgib olmasınlar, ‘prevezeli Kazım’ın Doğan Apartmanı’nın veya Münevver Hanım’ın okulunun bir odasında ömür tüketeceğime şu fenerin bekçisi yapsalardı beni ne kadar rahat ederdim, ne kadar mutlu olurdum. Belli saatlerde feneri yak, söndür. Karışanın, görüşenin yok, bir başınasın. Seyret istediğin kadar ufku; gelip geçen gemileri. Gurubun turuncuya çalan kırmızısını, morunu. Düşün düşünebildiğin kadar. Üstelik işin de var. Üç kuruş para da veriyorlar ve hak ediyorsun bunu. Gemiler gece karanlığında senin yaktığın fenerle yollarını bulıuyorlar. Bir sıfatın bile var: “Fener bekçisi Celal’sin ve karanlıktakilere yol gösteriyorsun. " Az bir şey mi bu?..
Yetmişbeş yıllık ömrü boyunca paraya pula hiç önem vermemiştir. Öyle ki Galasaray Sultani’sindeki muallim muaviniliği döneminde çocuklara askıdaki ceketini göstererek ‘Parası biten cebimden alabilir’ dermiş..
1928 yılı ortalarında Aydın da ‘Karapınar incir Müstahsilleri Kooperatifi’nin yeni makinalarla güçlendirilen ‘incir islah ve Tütsüleme Tesisleri’nde’ çalıştırılmak üzere bir baş makinist aradığını öğrenir ve gerekli başvuruyu hemen yapar. Fabrika yetkilileri bu ilginç adamdan biraz pirelenirler fakat makinalara yatkınlığını görünce işe alırlar. Celal Bey, esas işi dışında üreticilerle bire bir temas kurarak incir ve üzüm tarımının geliştirilmesi, taşınması, kurutularak paketlenip ihraç edilmesi konusundaki yepyeni fikirleriyle kısa sürede ‘ustabaşılığa’ yükselecek ve işyerinin direği durumuna gelecektir.O zamana göre yeni ve karmaşık makinaları kolayca çözmesinin yanı sıra okuması bile olmayan Anadolu çocuklarına bu makinaları öğretmekten ve benzerlerinin aksine bildiklerini onlarla paylaşmaktan zevk almaktadır. Ustabaşı sıfatına aldırmadan en ağır çuvalların altına girerek işverenlerini hayretler içinde bırakmaktadır. Onların, Aydın’ın tozlu yollarında bozulan otomobillerini bile bir çırpıda onarmayı başarmaktadır. Ayrıca fabrikada işçilere yeni harflerle okuma yazma öğretmektedir.
Bugün dilimizde yer etmiş, kaynağını bilmeden kullandığımiz pek çok deyiş de onundur. Birkaç Sakallı Celal deyişi örneği:
"Bu kadar cehalet ancak tahsille mümkün olur."
"Bu ülkede ilgililer bilgisiz, bilgililer de ilgisizdir."
"Türkiye'de aydın geçinenler Doğu'ya doğru seyreden bir geminin güvertesinde Batı yönünde koşturarak Batılılaştıklarını sanırlar."
"Evinde yapılan arama esnasında polis duvarda duran Karl Marx portresini sorunca "Rahmetli Babam" diye cevaplamıştır".
"Meşrutiyeti getirdik olmadı, Cumhuriyeti kurduk olmadı. Biraz "Ciddiyete" ne dersiniz?"
Onun hakkında söylenenler:
Birisi için çivi gibi adamdır demiş bir keresinde. itiraz etmişler.
-Ne çivisi yahu. Zayıf, sünepe herifin tekidir o.
-Yanlış anlaşıldım galiba demiş Sakallı. Çivi gibidir derken; kafasına vurmazsanız iş görmez, işe yaramaz demek istemiştim.
Namık ismail'in atölyesinde resim, Siret Dosdoğru'nun muayenehanesinde diş hekimliği öğrenmiş (?) Çöpcü ücretlerinin düşüklüğünü protesto etmek için istanbul'un en lüks semtlerini süpürmüş sırtında smokiniyle.
Türk aydınlarını yolculara benzetirmiş. Dümeni bozulmuş, karaya oturmak üzere Doğu'ya doğru giden bir gemide, arkaya doğru koşup, Batı'ya gidiyoruz kuruntusuna kapılan yolculara.
Sakallı Celal Bey, güreşe oldukça meraklı ve bir o kadar da güçlü. istanbulda olan hemen hemen tüm güreş müsabakalarının daimi seyircisi. Yine seyirciler arasında olduğu bir gün Fransa şampiyonu ile Türk güreşçi karşılaşır. Türk güreşçi Fransızın sırtını, hem de birkaç kez, mindere yapıştırır. Fakat "nedense" hakem bunu görmez.. Bunun üzerine dayanamayan Sakallı Celal kendini minderde, daha da ötesi hakemin üstünde bulur. Bağırmaktadır, hakeme: "Türkü galip ilan edinceye kadar seni bırakmayacağım!" Hemen jandarmalar müdahale ederler ve Sakallı Celal Bey şimdi de kendisini karakolda, komutan karşısında bulur. Karakolun komutanı, senin yerinde olsaydım ben de aynını yapardım, diyerek gönlünü alır ve Sakallı Celal Bey'e şu öğüdü verir:
"Bak oğlum, biz Osmanlılar bilek gücümüze güvendik hep. Onlar ise akıllarını kullandılar. Kuvvetten düştüğümüzü fark ettikleri için de şimdi üstümüze üstümüze geliyorlar. Türkleri yok etmek ve haritadan silip atmak için. Bizler yaşlandık. Yapacak başka birşeyimiz kalmadı. Ama, senin gibi gençlerin bundan sonra bileklerinden çok kafalarını çalıştırmaları gerekir. Güçlü bilek kafaları geliştirmez ama çalışan kafa bileğini güçlendirmeyi bilir."
Mustafa Kemal'e olan sevgisi. Sakallı Celal üzerinde silahla yakalandığı bir gün, polis neden silah taşıdığını sormuş. Cevabı, bungün bence çok daha önemli: "Gazi Paşa ve Cumhuriyet'i korumak için!" Vasiyetinde ise Ulu Önder hakkında şunları kaleme almış: "Mustafa Kemal'i seviyorum. Tatmin edilemeyen hasretimle ölüyorum. O'nu öpmek ve koklamak isterdim."
Sakallı Celâl 1962'de beyin kanamasından hayata veda eder. Mezar taşında kimsenin bilmediği ama belki de hissetiği soyadıyla Celâl Yalınız ve "Bahçıvan bir gül için bin dikene katlanır" yazılıdır.
Onunla ilgili tek kaynak kitap
Tümünü Göster
