kanka o değil de acıdım üşünmeden yazıyorum dikkatli oku ananı giberim. burada öğrendigin bilgiler gelecekteki hayatını etkilicek
217.kapitalizm tarihin farklı dönemlerinde farklı şekillerde tezahür eden sistemlerin ortak adıdır aslında. tek bir kapitalizmden veya kapitalizm modelinden bahsetmek mümkün değil; sömürgecilik dönemi ile sanayileşme dönemi veya çağımızın küresel kapitalizmi özünde bir olsalar da aynı şeyler değil şüphesiz. değişik kapitalizm modelleri bulunduğuna göre ve bu modellerin bütünüyle de ideolojik veya siyasal araçlarla yönlendirilemediğini de kabul ederek; başka bir deyişle tarihsellik faktörüne de bağımlı olarak değişkenlik gösterdiğini görmek gerek. kapitalizmin ortadan kaldırılabilirliği ütopik olsa da yönlendirilebilir olması son derece reel bir değerlendirmedir.
kapitalizm karşıtlığı da onu toptan reddeden, bütünüyle alternatif bir model öngörülerinden ibaret olmak zorunda değildir. kapitalizmin gerçekliği bütünüyle kaplıyor olması, kapitalizm dışı ekonomik modellerin pratikte veya reel veya deneyimlenebilmiş olamamaları kapitalizme karşı çıkacak bir alanın olmadığı anldıbına gelmiyor. bilakis kapitalizme karşı somut, ütopik olmayan bir karşı koyuş yine benzer bir gerçekliğe dayanarak mümkün olabilir.
kapitalizm bugün için yüzyılın başlarından daha güçlü veya belki de hiçbir zaman olmadığı kadar rakipsiz bir model olarak karşımızda varlığını sürdürmektedir. küresel sermayenin başını çektiği, pazarlar arası geçişkenliğin tavan yaptığı, siyasi iradelerin üzerindeki hakimiyetinin zayıfladığı; ama işbirliğinin de duruma göre gözlemlenebildiği, işgücünün ucuz olduğu yerde üretim, alım gücünün yüksek olduğu yerde pazarlandığı, finans ekonomisinin daha güçlü olduğu, doğal kaynakların sermaye çevrelerinin kullanımına sistematik bir şekilde aktarıldığı ekonomik bir kapitalizm modeli var elimizde.
işleyen bu modelin yarattığı bir takım sendromlar var. dünyanın en zengin yüzde yirmisi geri kalan yüzde ciksenin toplamından daha fazla gelir sağlıyor. en zengin yüzde yirminin de kendi içerisindeki en zengin yüzde yirmilik dilimi kalan yüzde ciksene oranla daha zengin hale geliyor. bu şu demek, çok dar bir kesim her geçen gün pastadan daha fazla pay kaparken çoğunluğun payı her geçen gün azalıyor. buraya uzun uzun girmeye gerek yok; dünyanın çivisi çıkıyor. yani sistem eşitsizlik, adaletsizlik, haksızlık yaratıyor.
bu kapitalist modele karşı çıkış da onun yarattığı bu sendromlara; adaletsizliğe, eşitsizliğe karşı çıkmaktır. bu karşı çıkış kapitalizmi yok etmeye değil terbiye etmeye yönelik de mümkündür çünkü. bakın devrim, proletarya falan demiyorum. en çok kazanan yüzde yirmiye sizde nasıl vicdan var lan allahsızlar da demiyorum. eğer terazinin giderek daha çok pay kapan ballı insanlarındansanız keyfini çıkarmaya bakın derim. insan doğasıysa insan doğası; pastadaki payı giderek azalanların karşı koyması da bu doğanın gereğidir. yani ormanda doğanın kanunu diye de kimse gidip aslanın önüne yatmıyor. aslanların işleri sanıldığı kadar da kolay değil esasen. aslanlara kafa tutmak, karşı koymak, kendini korumak koyunların olmasa da öteki türlerin doğasında var. bu karşı koyma da doğanın ruhunun parçası.
kapitalizmin yok edilemez oluşu bugünkü mevcut adaletsizliğin, sömürünün, haksızlığın yok edilemeyeceği anldıbına gelmiyor. bunlara karşı çıkmak ütopik olmayı da gerektirmiyor. çok açık; kapitalizm yok edilemez diyerek yarattığı sorunların da giderilemez olduğunu iddia edemeyiz. diğer taraftan, kapitalizmin ölmesi de hiç olmadığı kadar uzak bir ütopya. yani hayal olmaktan ziyade somut bir gerçeklik üzerinden konuşulabilecek gerçek bir alternatif sözkonusu değil. hiç bir zaman da olmadı kanımca.
kapitalizm liberalizmle iç içe olsa da karıştırılmaması gereken birşeydir. liberalizm sosyalizm gibi felsefi bir dokrtindir. ve esasında birbirinin alternatifi olan bu doktrinlerdir. kapitalizm, liberalizmin ekonomide öngördüğü mekanik, teknik bir modeldir; liberalizmin kendisinden önce de var olan bir alt başlığıdır. sosyalist rejimlerin ortaya koydukları ekonomik model onu kapitalizmle eşit düzeyde geçerli kılmıyor. (bkz:
ideoloji)
özet: özet yok kankalar kastım amk o akdar.
