0
ekonomi̇ :
küba ekonomisi sosyalist ilkelere dayanan devlet kontrollü bir planlı ekonomidir. son yıllarda özel sektör yatırımları artmakla beraber üretim araçlarının büyük bir kısmı devlet tarafından işletilir. 1992'de dış ticaretinin % 80'ini gerçekleştirdiği ve tarım üretimi için gereken sübvansiyonların sağlandığı sscb'nin çöküşünden sonra oluşan depresif dönemden sonra tarımdan sanayiye geçmiştir. aynı zamanda (özellikle pinar del rio'dan) iç göçler başlamıştır. i̇ş gücünün % 21'inin çalıştığı tarım sektöründe şekerkamışı, tütün, turunçgil, kahve ve pirinç önemli üretim ve ihracat kalemlerindendir. sosyalist rejimde özellikle önem verilen balıkçılık ve hayvancılık yine önemli üretim kalemlerinden biridir. turizm son yıllarda yeniden eski canlılığını kazanmıştır. özellikle kanada ve avrupa birliği'nden gelen turistler sayesinde turizm küba ekonomisinin itici gücü haline gelmiştir. çin halk cumhuriyeti, kanada, i̇spanya ve hollanda küba'nın en büyük dış ticaret partnerleridir. madencililiğin temelini ihracat kalemleri içinde önemli bir payı olan nikel oluşturur. (dünya üretiminin % 6.4'ü). kişi başına düşen gsmh yaklaşık 9.900 $'dır [1] ve yaşam standardı hala 1990 öncesindeki seviyeye getirilememiştir. bunun en büyük nedeni, sovyetler birliği tarafından yapılan hibe ve yardımların, sovyetlerin 1991'de yıkılmasıyla birlikte kesilmesidir. petrol konusunda en büyük destekçisi çin'dir. mühendis ve makine yardımı yapmaktadırlar. ayrıca venezuela'da hugo chávez'in iktidara gelmesiyle birlikte, bu ülkeyle yapılan ekonomi anlaşmaları da küba'nın zor koşullara karşın yeni bir müttefik bulmasını ve bir ölçüde rahatlamasını sağlamıştır.
kültür :
küba'nın başkenti havana'da kolonyal dönemden kalma birçok eser bulunmaktadır. bu sebeple 1982 yılında unesco tarafından dünya kültür mirası listesine dahil edilmiştir.
küba kültürü köken bakımından i̇spanyol ve afrika etkisinin belirgin izlerini taşır. amerika birleşik devletleri ile olan tarihi bağları nedeniyle kuzey amerika sporları halk arasında yoğun ilgi görmektedir. başta beysbol olmaküzere basketbol, voleybol, atletizm ve taks; küba'da yaygın olarak oynanan ve uluslararası müsabakalarda başarılı olunan sporlardandır.
devrim sonrasında hızla gelişen ve refah düzeyinin yükseldiği küba'da halkın tamdıbına yakını okur yazardır.
her köşe başında amatör müzik grupları boy gösterir. uzun bir geçmişe sahip olan küba müziği, coşkulu ve hareketli eserlerden oluşup geniş bir yelpazeye sahiptir.
küba mutfağı, genel olarak i̇spanyol-karayip karışımıdır. domuz eti, deniz mahsulleri, mısır ve siyah fasulye çok tüketilir. küba edebiyatının özellikle şiir alanında zengin ve nitelikli bir mirası vardır. 19. yüzyılda yaşamış şair jose marti ile 20. yüzyılda yaşamış olan nicolás guillén önemli kübalı edebiyatçılardandır. ünlü şarkı guantanamera, küba'nın devrimci kahramanı jose marti'nin eseridir. aynı zamanda bolivya ordusuna ve che'ye yazılan ünlü soldadito boliviano (bolivyalı küçük asker) şarkısı da nicholas guillen'indir.
ekonomi̇k göstergeler :
gsyi̇h: satın alma gücü paritesi - 44.54 milyar $ (2006 verileri)
gsyi̇h - reel büyüme: %7.5 (2006 verileri)
gsyi̇h - sektörlere göre: tarım: %5.1
endüstri: %27.2
hizmet: %67.6 (2006 verileri)
enflasyon oranı (tüketici fiyatlarında): %5 (2006 verileri)
i̇ş gücü: 4.82 milyon (2006 verileri)
sektörlere göre işgücü dağılımı: tarım %20, endüstri %19.4, hizmet
%60.6 (2005)
i̇şsizlik oranı: %1.9 (2006 verileri)
endüstri: şeker, petrol, tütün, kimyasallar, inşaat, hizmet,
nikel, çelik, çimento, tarım makineleri
endüstrinin büyüme oranı: %17.6 (2006 verileri)
elektrik üretimi: 15.34 milyar kwh (2005)
elektrik tüketimi: 14.1 milyar kwh (2004)
elektrik ihracatı: 0 kwh (2004)
elektrik ithalatı: 0 kwh (2004)
tarım ürünleri: şeker, tütün, narenciye, kahve, pirinç, patates,
fasulye, büyükbaş hayvan
i̇hracat: 2.956 milyar $ (2006 verileri)
i̇hracat ürünleri: şeker, nikel, tütün, balık, tıbbi malzeme,
narenciye, kahve
i̇hracat ortakları: hollanda %25.7, kanada %21, çin %9.9, i̇spanya %6.8 (2005)
i̇thalat: 9.51 milyar $ (2006 verileri)
i̇thalat ürünleri: petrol, gıda, makine, kimyasallar, dayanıksız
tüketim malları, taşımacılık araçları, tüketim malları
i̇thalat ortakları: çin %14.5, i̇spanya %13.7, kanada 8%.4, abd %8.3, almanya %7.2, brezilya %5.6, i̇talya %5.6, mekgiba %5.1, japonya %4 (2005)
dış borç tutarı: 15.15 milyar $ (2006)
para birimi: küba pesosu (cup)
para birimi kodu: cup
mali yıl: takvim yılı
di̇n :
küba’da %70 oranında katolik bulunmaktadır. %5 oranında da müslüman ve yahudi vardır.
eği̇ti̇m :
küba’da eğitim, küba eğitim bakanlığı tarafından kontrol edilmektedir ve her aşamada ücretsizdir. 1961 yılında hükümet tüm özel eğitim kurumlarını devletleştirmiş ve devlet kontrollü bir eğitim sistemi oluşturulmuştur. özel okullar ve özel üniversitelere izin verilmeyen küba’da öğrenciler üniversiteler de dahil eğitimlerinin hiçbir aşamasında okul harcı ödememektedir. eğitim programları ve unicef’in de desteğiyle oluşturulan program kapsamında yerel yerleşim bölgelerini hedefleyen çocuk eğitim merkezleri sayesinde 6-yaş altı çocuklardan %98'inden fazlası eğitim hizmetlerinden yararlanabilmektedir. okul müfredatları tüm ülkede standarttır ve eğitim 6-11 yaş arası herkes için zorunludur. orta eğitimin ilk üç yılında, öğrenciler çoğunlukla kırsal yatılı okullara gitmektedirler. burada hem sınıflarda ders görmekte, hem de tarımda çalışmaktadırlar. öğretmenlerin maaşları öğrencilerin başarısı ile orantılıdır. okul bitince eğitimlerine devam etmek isteyen öğrenciler, üniversiteye hazırlık veya teknik okullara gitmektedir.
sosyal örgütler :
1959 öncesinde, küba keskin sınıfsal bölünmeler vardı. en büyük sınıf köylüler, ancak onlar çiftlik arazi küçük araziler ailelerine destek oldu. toplumsal ölçekte ucunda, büyük bir zenginlik tüm avantajlarını zevk şeker fabrikası sahipleri, avuç oldu. aksine, diğer birçok latin amerika ülkeleri küba avukatların önemli bir orta sınıf, doktorlar, sosyal hizmet uzmanları ve diğer profesyoneller vardı. çok aktif sendikalar halinde organize sanayi işçileri ve diğer latin amerika ülkelerinde birçok işçi daha yüksek bir yaşam standardı vardı. devlet koruması altında büyük fabrikaları için şeker kamışı büyüdü oldukça müreffeh colonos, ortakçı ve kiracı çiftçiler, büyük bir grup da vardı. küba'nın sosyal hiyerarşinin bazı ırksal akışkanlığı için izin renkli insanlar, çok sayıda yoksul ve eğitimsiz insanlar. bunlar arasında, en yoksul renk kadındı.
di̇l :
resmi dil i̇spanyolcadır.
esteti̇k :
küba eğlenceleri ve sahilleriyle meşhur bir ülkedir. estetik ve güzellik bakımında müthiş sahillere sahip olan küba politik dönemin zayıflamasıyla dünya’ya sahillerini açmıştır. küba halkı eğlenceyi seven sokak aralarında dans eden, müzik dinleyen bir millettir.
tutum ve değerler :
küba da sürmekte olan sosyalist ekonominin ve sosyalist rejimin ağırlığının hafifletilmesi ile daha çok dışa açılan bir ülke olmuştur. sosyalist ekonomide dışarıya gerekmedikçe kapalı bir sistem gözlenir. i̇thalatı zorunlu olmadıkça uygulamazlar. fakat sosyalist ekonominin revizyona gitmesi ile ithalat belli hizmet ve mallarda kullanılmaya başlanmıştır.
Tümünü Göster