one flew over the cuckoo s nest

(bkz: Jack Nicholson)

bu nasıl bir oyunculuktur abi.

izlediğim en iyi filmler arasında ilk beş'e girer.

Bu film düzene bir tepkidir. Aslında orası bir akıl hastanesi değil, orası hayatın ta kendisi. Sürü pgibolojisinin olduğu yer… Mcmurphy deli değil. O sadece farklı… Hayatımızda mcmurphy gibileri gördüğümüzde “bu adam deli” diyoruz da neyin normal neyin anormal olduğunu kim belirliyor? insanların çoğu, akıl hastanesinde(mecazi anlamda), HAPLARı YUTUYOR, KAFALARı UYUŞUYOR . Ama mcmurphy öyle değil. O düzene karşı tepkisini koyuyor, ne isterse onu yapıyor, KURALLARı YıKıYOR, SÜRÜDEN AYRıLıYOR .Görünen mesaj; film akıl hastanelerindeki KURALLARı eleştiriyor. Hastalara davranış şeklinin yanlış olduğunu anlatıyor.. Billy ile hemşire arasında geçen son sahnede DiKKATLi BiR ŞEKiLDE tehditten önceki billy ile ve tehditten sonraki billy’ e bakın. Bu sahne filmin en etkili sahnelerinden biri...

SPOILER(tehdit etmeden önce Billy nin kekelemeliği yok ve son derece akıcı konuşmaktadır. Ama Hemşire Ratched onun buyaptığını annesine söylemekle tehdit ettiğinde Billy nin kekemeliği yeniden beliriverir.)SPOILER

Hastanedeki insanların hepsi toplumdan kaçan, yalnızlığı seçen insanlar. Aslında hiçbirinin suçu yok. Onları bu hale getiren toplumun ta kendisi… Kimisi karısıyla cinsel sorunlar yüzünden akıl hastanesinde, kimisi annesinin aşırı baskısıyla akıl hastanesinde, kimisi asabiyet duygusunu bastıramadığı için hastanede… Dediğim gibi onların hiçbir suçu yok ve dışardaki kendini akıllı sana çoğu insan bana göre onlardan daha deli… Bu insanları korkak yapan, cesaretlerini alan toplumdan başka hiçbir şey değildir. Dikkat edin hepsinin korkusu var.

insanların çoğu başkasından emir alarak yaşamalarını sürdürmekteler. Filmde hemşire Ratched otoritesini emirler yağdırarak gösteriyor. Oradaki tek hakimin kendisi olduğunu düşünmekte ve buna göre davranışlar göstermektedir. Haliyle de Mcmurphy ile tam zıt karakterdedir. Bu kıvılcımın çıkmasının asıl sebebi budur. Racthedin istediği aklını kullanan değil, başkalarının aklını kullanan insanlardan oluşan bir hastane ortamı yapmaktır. Deyim yerindeyse ROBOT yetiştirmektir. Farklı olmak delilik,;aynı yoldan gitmek, uyuşuk olmak akıllığın göstergesiymiş. Mcmurphy bunu tamamiyle eleştirmektedir.

Mcmurphynin yönteminin başarılı olması Ratched’ın öfkeli olmasını doğurdu. Mcmurphy haklı çıktı ve siz de final sahnesinde gördünüz sigaraların hepsi geri dağıtılmış. Bununla beraber Billy’ i iyileştirme denemesi, balık tutma devresi, basket topunun olduğu sahnelerde de başarılı olduğunu görüyoruz. En önemlisi de Ratched’ in çalışanlarının ona güldüğü sahne. Evet, görüyoruz ki Ratched kaybetti.

Chef(Şef) karakterimiz ise tamamıyla filmin kilit kişisi… Filmin adı Guguk Kuşu ve ismin tam isabet olduğunu final sahnesinde görmekteyiz.
Buradan şunu çıkarmakta fayda vardır. Filmdeki tüm oyuncular fevkaladenin fevkinde oynamış. Göze batan hiçbir oyuncunun olmaması filmin başarısında en önemli etken. Deli rolünü herkes oynayamaz. Hemşire ratched da soğuk yüzünün yardımıyla harika bir otoriter kadın portresi çizmiştir.

Jack amcayla ilk tanıştığım ve “en beğendiğim aktör” sıfatını aldığı film bu filmdir. Onun filmdeki rolü deli dolu, özgür ruhlu, çılgın, sürü pgibolojisinden nefret eden, asla pes etmeyen, sürekli yenilik arayan ve en önemlisi toplumda HARCANAN bir kişi. Jack amcadan başka birisi bu rolü bu denli oynayabilir miydi? Ders vermiş. Jest ve mimikleri, durduk yere çılgınca şeyler yapması harika. Bunun haricinde hemşire ve diğer oyuncuların tamamı mükemmel oynamış. Deli insanları gözlemleyip oynamak kolay değil.

dikkat ettiniz mi? Müziğin az kullanıldığı bir film ve buna rağmen başarılı olan bir film. Filmin yapım yılı 1975 ve hala yeni gibi. Var mi böyle iki örnek? Başka olumlu yan, kitabın yazarının gözlem yeteneğinin harika olması. Her yiğidin harcı değil böyle bir senaryo ve gözlem. Serimlemenin doğal yapılması, diyalogların komik, ders verici ve mizahi olması.

Şiddetle tavsiye edilir

bu film bir efsane ve efsaneler asla Ölmez!